หลายคนมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชไอวี แต่ยังไม่ตัดสินใจไปตรวจเลือด เนื่องจากรอให้เกิดอาการเสียก่อน แล้วจึงค่อยไปตรวจ ความจริงแล้ว เราไม่สามารถรู้ได้เลยว่า ใครบ้างที่มีเชื้อเอชไอวีอยู่ เพราะไม่สามารถสังเกตจากอาการที่เป็น หรือรูปร่างลักษณะได้เลย เราจึงแนะนำได้ว่า ถึงแม้จะไม่มีอาการใด ๆ ก็ตาม หากมีความเสี่ยงว่าคุณอาจจะติดเชื้อ คุณควรทำการตรวจคัดกรองไวรัสเอชไอวีทันที
การตรวจเอชไอวี เป็นวิธีเดียวที่ทำให้รู้ว่า คุณติดเชื้ออยู่หรือไม่ รวมทั้งช่วยลดความวิตกกังวลลงไปได้เป็นอย่างมาก เพราะหากคุณไม่มีเชื้อ คุณจะได้หันมาดูแลสุขภาพของตนเอง ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมที่มีความเสี่ยง และเพิ่มการป้องกันให้ปลอดภัยจากเชื้อไวรัสเอชไอวี และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่น ๆ ได้ดียิ่งขึ้น แต่หากคุณติดเชื้อ คุณจะได้วางแผนการรักษาได้อย่างรวดเร็ว เริ่มทานยาต้านไวรัสเอชไอวีทันที โดยไม่จำเป็นต้องรอให้มีอาการของโรคเสียก่อนจะสายเกินแก้นะครับ
อาการระยะเฉียบพลันของเชื้อเอชไอวี
ในบางรายพบว่า มีอาการระยะเฉียบพลัน ซึ่งเป็นระยะแรกของการติดเชื้อเอชไอวี มักจะเกิดขึ้นประมาณ 14-30 วันหลังจากได้รับเชื้อ อาการเฉียบพลัน ได้แก่
- มีไข้ ปวดหัว เจ็บคอ ต่อมน้ำเหลืองโต ท้องเสีย
- รู้สึกปวดเมื่อยตามร่างกายและข้อต่าง ๆ อ่อนเพลีย
- มีผื่นขึ้น และเหงื่อออกเยอะในตอนกลางคืน
- มีแผลในช่องปาก มีแผลบริเวณอวัยวะเพศ
โดยอาการเหล่านี้จะสามารถหายไปได้เองภายใน 1-2 สัปดาห์ ซึ่งเป็นเพราะร่างกายตอบสนองต่อเชื้อเอชไอวีนั่นเอง ช่วงเวลานี้มีความเสี่ยงสูงที่เชื้อจะแพร่กระจายเชื้อไปสู่ผู้อื่นได้ง่าย ต่อมาภูมิคุ้มกันของร่างกายจะเข้าควบคุมปริมาณของไวรัสเอชไอวีให้อยู่ในระดับคงที่ จากระยะเฉียบพลันนี้เป็นระยะสงบ หรือเรียกว่าระยะติดเชื้อเรื้อรัง โดยจะไม่มีการแสดงอาการใด ๆ ออกมาให้เห็นเลย จากระยะนี้ อาจส่งผลให้ร่างกายเปลี่ยนเข้าสู่ระยะต่อไปของโรคเอดส์ได้ หากไม่ได้ทำการรักษาทันที ใช้เวลา 7-8 ปี หรือในบางรายนานถึง 10 ปีเลยทีเดียวครับ
ตรวจเอชไอวีได้เลย ไม่ต้องรอให้มีอาการ
ยังมีคนอีกจำนวนมาก ที่เข้าใจว่าไม่มีอาการก็แสดงว่ายังไม่ติดเชื้อเอชไอวี แถมบางคนยังมีความเสี่ยงสูงแต่ก็ไม่ฉุดคิดว่าตัวเองจะมีโอกาสติดเชื้อได้ เพราะคิดว่าความเสี่ยงน้อย หรือยังมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับเชื้อเอชไอวีได้ไม่มากพอ ทั้งที่ปัจจุบันยังมีจำนวนผู้ติดเชื้อใหม่เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ โดยส่วนใหญ่เป็นกลุ่มวัยรุ่นอายุประมาณ 15-25 ปี
ใครบ้างที่ควรตรวจเอชไอวี ?
- ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์ แบบไม่ป้องกัน ไม่ใช้ถุงยางอนามัย
- ผู้ที่มีเพศสัมพันธ์ แล้วถุงยางอนามัยแตกรั่ว
- ผู้ที่เคยมีเพศสัมพันธ์ กับผู้ที่ติดเชื้อเอชไอวี
- ผู้ที่ไม่เคยตรวจเอชไอวีเลย หรือผู้ที่เคยตรวจครั้งสุดท้ายมากกว่า 3-6 เดือน
- ผู้ที่ใช้สารเสพติดประเภทฉีดเข้าเส้น
- บุคลากรทางการแพทย์ถูกเข็มทิ่มตำโดยไม่ได้ตั้งใจ เป็นต้น
ถ้าผู้ติดเชื้อรู้ตัวเร็ว ก็สามารถรักษาได้แม้จะไม่ถึงกับหายขาดจากไวรัสเอชไอวีไปเลย แต่ก็ไม่ทำให้เจ็บป่วย หรือเกิดโรคแทรกซ้อน การรักษาเอชไอวีด้วยยาต้านไวรัสจะช่วยให้การเพิ่มจำนวนของเชื้อลดน้อยลง ประกอบกับการปฏิบัติตนของผู้ติดเชื้อเอชไอวีก็มีความสำคัญด้วยเช่นกัน
ปัจจุบันมีการพัฒนาตัวยาใหม่ ๆ ที่ช่วยกดเชื้อไวรัสเอชไอวีให้ไม่ขยายตัวเพิ่ม และทำร้ายภูมิคุ้มกันของเรา ผู้อยู่ร่วมกับเชื้อเอชไอวียังสามารถใช้ชีวิตได้ตามปกติ ยังมีสุขภาพที่แข็งแรงได้ ยังทำงาน หรือแม้แต่มีครอบครัว มีลูกได้ พวกเขาไม่ต้องเผชิญกับความน่ากลัวของโรคอย่างที่ใครหลายคนเข้าใจผิด
การที่เราเล็งเห็นถึงความสำคัญของการตรวจเอชไอวี มองให้เป็นเหมือนการตรวจสุขภาพประจำปี จะช่วยป้องกันการแพร่ระบาดของเชื้อได้ การตรวจเอชไอวี เป็นเรื่องที่มีแต่ประโยชน์ และทุกคนควรจะตรวจเช็คด้วยความภาคภูมิใจ ไม่ต้องเขินอาย หรือหลบ ๆ ซ่อน ๆ เพราะนี่จะเป็นวิถีที่ทำให้สังคมลดการรังเกียจและตีตราผู้ติดเชื้อเอชไอวี เนื่องจากทุกคนต่างตรวจเลือดกันเป็นปกติ รวมทั้งการรู้สถานะเอชไอวีของตัวเองนั้นยังนำไปสู่การป้องกันโรคเอดส์ไปได้ตลอดทั้งชีวิตเลยด้วยครับ