PrEP หนึ่งทางเลือกเพื่อป้องกันเอชไอวี

PrEP

การป้องกันการติดเชื้อ HIV (Human Immunodeficiency Virus) เป็นเรื่องสำคัญที่ควรให้ความสำคัญ โดยเฉพาะในที่ที่มีความเสี่ยงสูง ซึ่ง PrEP เป็นยาที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันการติดเชื้อไวรัส HIV เพร็พ นั้นเป็นการป้องกันก่อนที่จะเกิดการถูกติดเชื้อ ในบทความนี้เราจะมาดูเรื่องที่สำคัญเกี่ยวกับ เพร็พและวิธีที่ช่วยให้ป้องกันการติดเชื้อได้อย่างมีประสิทธิภาพ

PrEP คืออะไร?

เพร็พ ย่อมาจาก pre-exposure prophylaxis (ยาป้องกันก่อนสัมผัสเชื้อ) เป็นเครื่องมือปฏิวัติวงการในการต่อสู้กับ HIV ยาชนิดนี้ เมื่อรับประทานเป็นประจำ สามารถลดความเสี่ยงในการติดเชื้อไวรัสได้อย่างมาก ซึ่งสามารถช่วยให้ผู้คนสามารถควบคุมและดูแลสุขภาพทางเพศของตนเองได้  เพร็พถูกใช้กับบุคคลที่ยังไม่ติดเชื้อ HIV จุดมุ่งหมายหลักของมันคือการลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ HIV ในกลุ่มเสี่ยงสูง

prevent HIV

เพร็พ ทำงานอย่างไรเพื่อป้องกันเอชไอวี

ยาหลักที่ใช้ใน เพร็พ คือการรวมกันระหว่าง tenofovir และ emtricitabine หรือที่รู้จักกันดีในนามของ Truvada โดยเมื่อรับประทานอย่างต่อเนื่องในรูปแบบของเม็ดยาวันละครั้ง ยาต้านเอชไอวีเหล่านี้จะทำงานโดยการยับยั้งการแพร่ของไวรัส HIV ภายในร่างกาย โดยการบล็อกเอนไซม์ที่สำคัญสำหรับการแพร่ของไวรัส ด้วยการขัดขวางสารตัวช่วยในการแพร่ของไวรัส เพร็พจะป้องกันไวรัส HIV ไม่ให้เกิดการติดเชื้อ และทำให้ไม่สามารถเข้าไปอยู่ในร่างกาย ซึ่งจะทำให้เส้นทางที่ไวรัสเข้ามาติดเชื้อไม่สามารถเกิดขึ้นได้

ประสิทธิภาพของ เพร็พในการป้องกันเอชไอวี

การทดลองทางคลีนิกและการศึกษาในชีวิตจริงได้แสดงให้เห็นว่า เพร็พ สามารถลดความเสี่ยงในการติดเชื้อไวรัส HIV อย่างมีนัยสำคัญ การรับประทานอย่างต่อเนื่อง โดยทั่วไปมีผลเห็นได้ชัดเจนในการลดความเสี่ยงในการติดเชื้อ HIV ลงถึง 90% ของบุคคลที่มีความเสี่ยงสูง เช่น

  • ชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย (MSM)
  • คนข้ามเพศ (transgender)
  • คนที่ใช้เข็มฉีดยาร่วมกับผู้อื่น
  • ผู้ที่มีคู่นอนติดเชื้อ HIV

อย่างไรก็ตาม การใช้ยาตามแพทย์สั่งเป็นสิ่งสำคัญสำหรับการเพิ่มประสิทธิภาพ การใช้ยาไม่สม่ำเสมอหรือไม่เป็นปกติอาจทำให้สูญเสียประโยชน์ในการป้องกันไวรัสได้

PrEP

ปัจจัยที่มีผลต่อประสิทธิภาพของ PrEP

การรับประทานยา PrEP อย่างสม่ำเสมอ

เพร็พมีประสิทธิภาพสูงสุดเมื่อรับประทานทุกวัน ปัจจัยที่สำคัญสำหรับประสิทธิภาพของเพร็พ คือการทานยาอย่างต่อเนื่อง หรือการที่ผู้ใช้ เพร็พ ทานยาตามกำหนดเวลาและปริมาณที่กำหนด การทานยาไม่สม่ำเสมออาจส่งผลทำให้ประสิทธิภาพของ เพร็พ ลดลงอย่างมีนัยสำคัญ การสนับสนุนให้ผู้ใช้ เพร็พมีการทานยาอย่างเหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญในการป้องกันอย่างมีประสิทธิภาพ

ความเสี่ยงของกลุ่มเป้าหมาย

ประสิทธิภาพของ เพร็พอาจมีความแตกต่างตามระดับความเสี่ยงในกลุ่มที่เป็นเป้าหมาย ยกตัวอย่างเช่นPrEP การป้องกันการติดเชื้อในกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงมาก เช่น ชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย (MSM) อาจมีประสิทธิภาพสูงกว่าในกลุ่มที่มีความเสี่ยงน้อย การปรับปรุงการพิจารณาและการเข้าถึง เพร็พในกลุ่มที่มีความเสี่ยงสูงสำคัญเป็นเรื่องสำคัญ

การทำความเข้าใจและการศึกษา

ความเข้าใจในการใช้และการศึกษาเกี่ยวกับประสิทธิภาพและความปลอดภัยของมันมีผลต่อการยอมรับและการใช้งานเพร็พอย่างเหมาะสม การประชาสัมพันธ์ที่เป็นประโยชน์เกี่ยวกับประสิทธิภาพและประโยชน์ของเพร็พ สามารถเพิ่มการใช้งานในสังคมได้

PrEP

เพร็พเป็นตัวกระตุ้นสำคัญสำหรับการป้องกัน

นอกจากผลกระทบต่อผลลัพธ์ทางสุขภาพของบุคคลเองแล้วเพร็พยังมีผลกระทบวงกว้างต่อการป้องกันการติดเชื้อ HIV ในระดับของสังคมไทย โดยการให้ประสิทธิภาพในการป้องกันอย่างเชิงรุก เพร็พ มีศักยภาพในการช่วยลดการติดเชื้อไวรัส HIV ที่มาจากการติดเชื้อใหม่ โดยสุดท้าย เพร็พ ยังมีความสำคัญในการรวม เพร็พ เข้ากับกลยุทธ์การป้องกัน HIV อื่นๆ เช่น

  • การใช้ถุงยางอนามัย
  • การตรวจ HIV อย่างสม่ำเสมอ
  • การเข้าถึงการรักษาสำหรับผู้ที่ติดเชื้อ HIV

ทั้งหมดนี้มีความเป็นไปได้ที่จะส่งผลกระทบต่อการปิดฉากโรค AIDS ของโลก

ในการต่อสู้กับ HIV ที่ยังคงอยู่ เพร็พยังเป็นสิ่งที่สำคัญ ในการต่อสู้กับเอชไอวีเพร็พมีศักยภาพที่จะช่วยให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นและเปลี่ยนแปลงเส้นทางของการต่อสู้กับโรคนี้ ด้วยความพยายามที่ เพร็พ สามารถเข้าถึงคนที่ต้องการอย่างเห็นได้ชัด และส่งผลกระทบต่อคนที่ต้องการมากที่สุด โดยการใช้ประสิทธิภาพของ เพร็พและการส่งเสริมแนวทางการป้องกันโรค HIV อย่างครอบคลุม เ

รู้จัก HIV และวิธีป้องกัน

รู้จัก HIV และวิธีป้องกัน

ไวรัสเอชไอวี หรือ Human Immunodeficiency Virus (HIV) เป็นไวรัสชนิดที่โจมตีระบบภูมิคุ้มกันของมนุษย์ โดยเฉพาะเซลล์ CD4 ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญในการต่อสู้กับการติดเชื้อและโรคต่างๆ ตลอดเวลา หากปล่อยไว้โดยไม่ได้รับการรักษาไวรัสเอชไอวี อาจทำให้เกิดโรคเอดส์ (AIDS) ซึ่งเป็นโรคที่ระบบภูมิคุ้มกันถูกทำลายอย่างรุนแรง และไม่สามารถต่อต้านการติดเชื้อได้ ในขณะที่คนที่มีระบบภูมิคุ้มกันร่างกายที่แข็งแรงจะสามารถต่อสู้กับเชื้อโรคเหล่านี้ได้ดีกว่า การศึกษาและ รู้จัก HIV จึงเป็นเรื่องสำคัญอย่างมาก

รู้จัก HIV และวิธีป้องกัน

รู้จัก HIV ว่าติดต่อผ่านช่องทางไหน

ไวรัสเอชไอวี สามารถติดต่อได้ผ่านสารคัดหลั่งของมนุษย์ เช่น เลือด อสุจิ น้ำนม น้ำหล่อลื่น น้ำในช่องคลอด วิธีการแพร่เชื้อที่พบบ่อย คือ

  • การมีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ป้องกัน ไม่ได้สวมถุงยางอนามัย
  • การมีเพศสัมพันธ์ช่องคลอด ทวารหนัก หรือช่องปากกับผู้ติดเชื้อไวรัสเอชไอวี โดยไม่ได้ป้องกัน
  • การใช้เข็มฉีดยา หรืออุปกรณ์เสพยาอื่นๆ กับผู้ติดเชื้อไวรัสเอชไอวี หรือคนอื่นหลายคน
  • การถ่ายทอดจากแม่สู่ลูกขณะตั้งครรภ์ ในช่วงคลอด หรือแม้แต่การให้นมบุตร (กรณีพบได้น้อย)
  • การบริจาคเลือด หรืออวัยวะภายในร่างกาย จากผู้บริจาคที่ติดเชื้อไวรัสเอชไอวี ซึ่งไม่ผ่านการคัดกรอง

เมื่อรู้จัก HIV ว่าติดเชื้อผ่านทางไหนได้บ้าง ก็ต้องรู้ด้วยว่าการติดเชื้อไวรัสเอชไอวี ไม่สามารถติดต่อได้ ผ่านการสัมผัส การกอด การจับมือ การทานอาหารหรือเครื่องดื่มร่วมกับผู้ติดเชื้อไวรัสเอชไอวี

รู้จัก HIV ว่ามีอาการอย่างไร

เนื่องจากอาการที่ปรากฏหลังจากติดเชื้อไวรัสเอชไอวี อาจเป็นไปได้หลายรูปแบบ และอาจเกิดขึ้นในช่วงเวลาต่างๆ โดยขึ้นอยู่กับชนิดของอาการ ระยะเวลา และระบบภูมิคุ้มกันของผู้ติดเชื้อเอง ซึ่งหลังจากติดเชื้อแล้วอาการที่พบส่วนใหญ่ ได้แก่:

  • มีผื่น หรือตุ่มบนผิวหนัง
  • มีแผลในปาก หรือทางเดินอาหาร
  • ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ เหนื่อยล้าหรือไม่มีเรี่ยวแรง
  • มีอาการท้องเสีย หรือปวดท้องบ่อย เบื่ออาหารและน้ำหนักลดลง
  • มีอาการป่วยคล้ายคนเป็นไข้หวัด มีไข้ หนาวสั่น มีน้ำมูก ไอและเจ็บคอ

ระยะอาการของเอชไอวี

การติดเชื้อไวรัสเอชไอวี มีอยู่ด้วยกัน 3 ระยะ คือ

  • ระยะติดเชื้อไวรัสเอชไอวีแบบเฉียบพลัน (Acute HIV Infections) : ซึ่งเป็นระยะแรกของการติดเชื้อ ที่จะเกิดขึ้นระหว่าง 2-4 สัปดาห์ จะมีอาการคล้ายกับเป็นไข้หวัดใหญ่ เช่น เจ็บคอ มีไข้ ปวดเมื่อยตามร่างกาย ต่อมน้ำเหลืองโต ปวดหัว และมีผื่นขึ้น ฯลฯ
  • ระยะติดเชื้อไวรัสเอชไอวีแบบเรื้อรัง (Chronic HIV Infection) : จะเป็นระยะที่เชื้อไวรัสเอชไอวีอาศัยอยู่ภายในร่างกาย โดยที่ไม่แสดงอาการ หรืออย่างมาก ก็มีอาการเพียงเล็กน้อย ซึ่งในระยะนี้ เชื้อไวรัสเอชไอวีจะมีปริมาณที่เพิ่มสูงขึ้นในระดับต่ำ และมักจะแฝงตัวอยู่อย่างยาวนาน ในระยะเวลาถึง 10 ปี หรือสำหรับผู้ติดเชื้อไวรัสเอชไอวีบางราย อาจจะใช้เวลาน้อยกว่านั้น ขึ้นอยู่กับความแข็งแรงของสุขภาพร่างกาย
  • ระยะ โรคเอดส์ (AIDS) : เป็นการติดเชื้อไวรัสเอชไอวีในขั้นสุดท้าย เกิดในเฉพาะกับผู้ที่ไม่ได้เข้าสู่กระบวนการรักษาตั้งแต่เนิ่นๆ โดยผู้ป่วยโรคเอดส์นั้น จะมีเซลล์เม็ดเลือดขาวต่ำกว่า 200 เมื่อถึงจุดนี้ ระบบภูมิคุ้มกัน ของร่างกายจะถูกทำลายลงอย่างรุนแรง จนทำให้ผู้ป่วยมีการติดเชื้อฉวยโอกาส และเกิดโรคร้ายแทรกซ้อนได้ง่าย

วิธีป้องกัน HIV ทำได้อย่างไรบ้าง

  • สวมถุงยางอนามัยทุกครั้ง เมื่อมีเพศสัมพันธ์ ไม่ว่าจะเป็นช่องทางใดก็ตาม
  • หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ กับคนที่ไม่ใช่แฟน สามี ภรรยา หรือกับคนที่ไม่รู้จัก
  • ไม่ใช้เข็มฉีดยา หรือกระบอกฉีดยา ร่วมกับคนอื่น
  • ตรวจเลือดก่อนการแต่งงาน เพื่อให้มั่นใจว่าร่างกายของทั้งคู่ ไม่มีการติดเชื้อไวรัสเอชไอวี
  • รับการตรวจเลือดเพื่อคัดกรองเชื้อไวรัสเอชไอวีอย่างน้อยปีละ 1-2 ครั้ง
  • หากมีแผลเปิดหรือแผลสดควรระมัดระวัง ไม่ให้แผลสัมผัสกับสารคัดหลั่งของคู่นอน
  • ใช้ยาเพร็พ ยาป้องกันเชื้อเอชไอวี (Pre-Exposure Prophylaxis : PrEP) ก่อนการสัมผัสโรค
  • ใช้ยาเป็ป ยาต้านเชื้อเอชไอวี (Post-Exposure Prophylaxis : PEP) หลังการสัมผัสโรค

การทำการตรวจเชื้อไวรัสเอชไอวี ก่อนที่จะแต่งงาน สามารถมีประโยชน์หลายอย่างได้รวมถึง:

รู้จัก HIV ป้องกันการแพร่เชื้อเอชไอวี

การปกป้องสุขภาพของคุณ

เชื้อไวรัสเอชไอวีเป็นโรคร้ายแรงที่ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอลง ทำให้ร่างกายยากต่อการต่อสู้กับการติดเชื้อและโรคต่างๆ หากคุณติดเชื้อเอชไอวี การตรวจพบและรักษาโรคในระยะเริ่มต้น สามารถช่วยให้คุณจัดการโรคได้และป้องกันการเกิดภาวะโรครุนแรง การทราบสถานะเชื้อเอชไอวีก่อนที่จะแต่งงานสามารถช่วยปกป้องสุขภาพของคุณและสุขภาพของคู่ของคุณได้

การปกป้องสุขภาพของคู่ของคุณ

หากคุณติดเชื้อไวรัสเอชไอวี แต่ไม่เปิดเผยสถานะของคุณให้คู่ของคุณทราบก่อนที่จะแต่งงาน อาจเป็นอันตรายต่อชีวิตและสุขภาพของพวกเขาได้ เพื่อป้องกันการติดเชื้อเอชไอวีให้กับคู่ของคุณ การทำการตรวจเชื้อเอชไอวีก่อนที่จะแต่งงานสามารถช่วยให้คุณมั่นใจว่าคุณไม่ได้เปิดเผยเชื้อไวรัสต่อคู่ของคุณโดยไม่รู้ตัว

รู้จัก HIV ป้องกันการแพร่เชื้อเอชไอวี

การรู้สถานะเชื้อเอชไอวีของคุณสามารถช่วยป้องกันการแพร่เชื้อไปยังผู้อื่นได้ด้วย หากคุณติดเชื้อเอชไอวี คุณสามารถดำเนินการเพื่อป้องกันการติดเชื้อต่อผู้อื่นได้ เช่น การใช้ถุงยางอนามัยระหว่างกิจกรรมทางเพศ และการรับประทานยาต้านเอชไอวีเพื่อลดปริมาณเชื้อไวรัสเอชไอวีในร่างกายของคุณ

อ่านบทความอื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง

อาการตกขาว ผิดปกติของผู้หญิง

เพศสัมพันธ์อย่างปลอดภัยเป็นไปได้หรือไม่

สรุปมาแล้วว่า การทำการตรวจเชื้อเอชไอวีก่อนที่จะแต่งงานสามารถช่วยปกป้องสุขภาพของคุณและคู่ของคุณได้ และป้องกันการแพร่เชื้อไปยังผู้อื่น นี่เป็นขั้นตอนสำคัญในการตัดสินใจที่รับผิดชอบ และมีการตัดสินใจอย่างมีสติ การรู้จัก HIV และโรคเอดส์ทำให้คุณได้มีความรู้ว่าโรคเหล่านี้ สามารถมีผลกระทบต่อสุขภาพทางร่างกาย จิตใจและอารมณ์ของบุคคลได้โดยสิ้นเชิง การละเมิดและมีอคติต่อผู้ติดเชื้อ HIV ยังคงมีอยู่ในหลายส่วนของโลก ซึ่งอาจป้องกันผู้ป่วยไม่ได้รับการช่วยเหลือ และการสนับสนุนที่เหมาะสม จึงเป็นสิ่งสำคัญ ที่จะสร้างสภาพแวดล้อมที่ปลอดภัย และร่วมรักษาให้ทุกคนสามารถเข้าถึงการดูแล และทรัพยากรที่ต้องการได้โดยไม่มีการกีดกันครับ

Undetectable = Untransmittable | ไม่เจอเท่ากับไม่แพร่

Undetectable = Untransmittable ไม่เจอเท่ากับไม่แพร่
Undetectable = Untransmittable ไม่เจอเท่ากับไม่แพร่

เอชไอวี เมื่อเข้าไปสู่ร่างกายจะทำลายเซลล์เม็ดเลือดขาว ซึ่งทำหน้าที่กำจัดสิ่งแปลกปลอม หรือเชื้อโรคต่าง ๆ ที่เข้ามาสู่ร่างกาย จึงทำให้ผู้ป่วยมีระบบภูมิคุ้มกันที่ต่ำลงจนในที่สุด ร่างกายของผู้ป่วย ไม่สามารถต่อสู้กับเชื้อโรคต่าง ๆ ที่เข้าไปสู่ร่างกายได้ และอาจเกิดโรคติดเชื้อฉวยโอกาสได้ หากผู้ที่รับประทานยาต้านไวรัสอย่างต่อเนื่อง นานกว่า 6 เดือนขึ้นไป อาจจะตรวจไม่เจอเชื้อ (Undetectable) เพราะปริมาณเชื้อไวรัสเอชไอวีในเลือดต่ำกว่า 50 coppies / ซีซีของเลือด ซึ่งมีปริมาณน้อยจนตรวจไม่พบ และไม่แพร่เชื้อไปสู่คนอื่นได้(Untransmittable)

U=U คืออะไร ?

  • U ตัวแรกคือ Undetectable หมายถึง ตรวจไม่เจอเชื้อ
  • U ตัวที่สองก็คือ Untransmittable หมายถึง ไม่สามารถแพร่เชื้อต่อได้ 

U = U หรือ Undetectable = Untransmittable  หรือ ไม่เจอเท่ากับไม่แพร่ คือ ผู้ที่ติดเชื้อเอชไอวี แล้วกินยาต้านไวรัสอย่างรวดเร็ว และทานยาตรงเวลาอย่างต่อเนื่อง จนกดปริมาณไวรัสให้มีจำนวนลดลงจนถึงระดับที่ ไม่สามารถตรวจหาไวรัสในเลือดพบ คือ ผลการตรวดวัดเชื้อเอชไอวีในเลือดของผู้ติดเชื้อมีค่าน้อยกว่า 50 coppies / ซีซีของเลือด และมีหลักฐานชัดเจนว่า คนเหล่านี้จะไม่แพร่เชื้อไปสู่คู่นอนของตัวเอง

ทำไมถึงตรวจเอชไอวีไม่เจอ ?

ตรวจไม่พบเชื้อ เพราะตรวจเร็วเกินไปผู้ที่ได้รับความเสี่ยงมา บางบุคคลอาจจะใจร้อน รีบตรวจเกินไป ซึ่งการตรวจเอชไอวีที่ดีนั้น จะมีระยะเวลา และวิธีที่เหมาะสม และเวลาที่ได้รับความเสี่ยงมา โดยประมาณ 1 เดือนหลังจากได้รับความเสี่ยง ถึงจะค่อนข้างน่าเชื่อถือ สำหรับการตรวจรอบแรก การตรวจเอชไอวีรอบแรกหากตรวจไม่พบ ก็ควรจะตรวจซ้ำอีกครั้งที่ทุกๆ 30 วัน เป็นเวลา 3 เดือน หากไม่พบเชื้อถึงจะสามารถปิดเคสได้
ตรวจไม่พบเชื้อ เนื่องจากรับประทานยาต้านไวรัสผู้ที่รับประทานยาต้านไวรัสอย่างต่อเนื่อง ในทุกๆ วัน มานานกว่า 6 เดือนขึ้นไป อาจจะตรวจไม่เจอเชื้อ (undetectable) เพราะปริมาณเชื้อไวรัสเอชไอวีในเลือดต่ำกว่า 50 coppies / ซีซีของเลือด ซึ่งมีปริมาณน้อยจนตรวจไม่พบ จึงไม่สามารถแพร่เชื้อไปสู่คนอื่นได้
ข้อดีของ U = U

ข้อดีของ U = U

สำหรับคนทั่วไป

ผู้ที่มีพฤติกรรมเสี่ยงหรือผู้ที่ไม่เคยไปตรวจเลือดเลย กล้าที่จะไปตรวจและเข้าสู่ขั้นตอนการรักษาในทันทีหากตรวจพบว่าติดเชื้อเอชไอวี นำไปสู่รักษาจนตรวจไม่พบเชื้อเอชไอวี นอกจากจะไม่ป่วยแล้ว ยังสามารถมีครอบครัวได้เหมือนคนปกติทั่วไป

สำหรับสังคม 

เมื่อสังคมมีความเข้าใจเรื่อง U = U แล้ว อาจทำให้การรังเกียจ และกีดกันผู้ติดลดลง สนับสนุนให้ผู้ติดเชื้อเข้าสู่ระบบการรักษา ไม่มีเหตุผลในการห้ามไม่ให้เข้าทำงาน เพราะผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่ได้รับการรักษาแล้ว ไม่เป็นอันตรายต่อคู่นอนของเขาแม้จะไม่ใส่ถุงยางอนามัยก็ตาม และไม่เป็นอันตรายต่อคนในที่ทำงาน อีกทั้งผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่ได้รับยาต้านไวรัส จะมีสุขภาพแข็งแรงและมีอายุขัยเท่าคนอื่น ๆ ที่ไม่ติดเชื้อเอชไอวี สามารถทำประโยชน์ให้กับองค์กรได้ไม่แตกต่างจากคนที่ไม่ติดเชื้อ และไม่เพิ่มภาระค่ารักษาพยาบาลให้กับองค์กร เพราะรัฐรับภาระการรักษาพยาบาลให้ผู้ติดเชื้อทุกคน

สำหรับผู้อยู่ร่วมกับเชื้อเอชไอวี

มีแรงจูงใจในการกินยาต่อเนื่อง หมั่นไปตรวจหาปริมาณไวรัสในเลือดทุกปีตามสิทธิ์ และทำให้รับรู้สถานะของตนว่า ตรวจไม่เจอจริงหรือไม่ ส่งผลให้คุณภาพชีวิตดีขึ้น เช่น มีครอบครัวได้ สุขภาพจิตดีขึ้น มีความมั่นใจตนเองมากขึ้น กล้าตัดสินใจเปิดเผยผลเลือดของตนให้คู่นอนทราบ กล้าชวนคู่ไปตรวจเอชไอวี กล้าตัดสินใจตั้งครรภ์ และเลิกโทษตัวเองว่าอาจเป็นเหตุทำให้คู่ของตนติดเชื้อ เพราะไม่สามารถใส่ถุงยางอนามัยได้ทุกครั้ง รวมถึงลดความกลัวในการคุยกับหมอ เช่น หากหมอถามว่าใส่ถุงยางอนามัยทุกครั้งหรือเปล่า ก็ตอบว่าใส่ทุกครั้งเพราะเกรงใจหมอ ทั้ง ๆ ที่ในชีวิตจริงทำไม่ได้ทุกครั้ง

อ่านบทความอื่นๆ เพิ่มเติม

ผู้อยู่ร่วมกับเชื้อเอชไอวี จะต้องรับประทานยาให้ตรงเวลา รวมไปถึงหลีกเลี่ยงพฤติกรรมที่ไม่ทำให้เกิดการรับเชื้อใหม่ ผู้ที่รับประทานยาต้านไวรัสนานกว่า 6 เดือนขึ้นไปจะอยู่ในสถานะ Undetectable = Untransmittable (U=U) หรือ ไม่เจอเท่ากับไม่แพร่ ซึ่งเป็นการศึกษาวิจัยมีการตรวจสอบแล้วว่าเชื่อถือได้และเป็นที่ยอมรับจากทั่วโลก 

เอดส์ (AIDS : Acquired Immune Deficiency Syndrome)

เอดส์ (AIDS Acquired Immune Deficiency Syndrome)
เอดส์ (AIDS Acquired Immune Deficiency Syndrome)

เอดส์ (AIDS หรือ Acquired Immune Deficiency Syndromes) คือ กลุ่มอาการของโรคฉวยโอกาส เกิดจากการที่ร่างกายติดเชื้อไวรัสเอชไอวี เมื่อผู้ป่วยได้รับเชื้อเข้าไปจนถึงระยะสุดท้ายของการติดเชื้อ เชื้อไวรัสจะเข้าไปทำลายระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายจนทำให้ผู้ป่วยมีจำนวนเม็ดเลือดขาวชนิด CD4 ลดลง จนไม่สามารถต่อสู้เชื้อโรค หรือสิ่งแปลกปลอมต่าง ๆ ที่เข้าสู่ร่างกาย  ทำให้เสี่ยงต่อการเป็นโรคแทรกซ้อนที่เรียกว่า โรคติดเชื้อฉวยโอกาส  ซึ่งทำให้ติดเชื้อได้ง่ายกว่าคนปกติ และอาการอาจจะรุนแรงจนเสียชีวิตในที่สุด

  • A = Acquired    หมายถึง สภาวะที่เกิดขึ้นมาภายหลัง ไม่ได้มีมาแต่กำเนิด
  • I = Immune     หมายถึง ส่วนที่เกี่ยวข้องกับระบบภูมิคุ้มกัน หรือภูมิต้านทานของร่างกาย
  • D = Deficiency  หมายถึง ความเสื่อมลง
  • S = Syndrome   หมายถึง กลุ่มอาการ หรืออาการหลาย ๆ อย่างไม่เฉพาะระบบใดระบบหนึ่ง

สาเหตุของเอดส์

สาเหตุของการเกิด โรคเอดส์ มาจากการได้รับเชื้อไวรัสเอชไอวี (Human Immunodeficiency Virus หรือ HIV) ผ่านทางการรับของเหลว เช่น เลือด น้ำนมแม่ น้ำอสุจิ ของเหลวในช่องคลอด โดยผู้ติดเชื้อส่วนใหญ่จะได้รับผ่านจากการมีเพศสัมพันธ์ และการใช้เข็มฉีดยาร่วมกับบุคคลอื่น ทั้งนี้การที่ไวรัสส่งผ่านทางของเหลวทำให้ผู้ติดเชื้อไวรัสเอชไอวี สามารถส่งผ่านเชื้อไวรัสจากแม่ไปยังลูกในครรภ์ หรือผ่านทางน้ำนม 

เอดส์อาการเป็นอย่างไร ?

  • ระยะเฉียบพลัน ในระยะแรกนี้ผู้ป่วยที่ได้รับเชื้อไวรัสเอชไอวี จะมีอาการไข้ เจ็บคอ ผื่นขึ้น ต่อมน้ำเหลืองโต ซึ่งเป็นอาการตอบสนองของร่างกายจากการได้รับเชื้อ
  • ระยะสงบ ระยะนี้สามารถกินเวลาเป็นหลายปี มักจะไม่มีอาการแสดงที่เด่นชัด หรือแทบจะไม่มีอาการป่วยเลย แต่ยังคงมีเชื้อพัฒนาอยู่ภายในร่างกาย
  • ระยะเอดส์ เป็นระยะที่เข้าสู่การเป็นโรคเอดส์ ซึ่งภูมิคุ้มกันร่างกายของผู้ป่วยถูกทำลายไปจนต่ำกว่าเกณฑ์มาตรฐาน คือ มีเซลล์เม็ดเลือดขาว CD4 น้อยกว่า 200 cumm. และมีความเสี่ยงสูงที่จะติดโรคฉวยโอกาสซึ่งมีความแตกต่างกันไปในแต่ละคน เช่น โรคปอดอักเสบ การติดเชื้อราที่ทำให้เนื้อเยื่ออักเสบในปาก ช่องคลอด ปอด หรือการติดเชื้อไวรัสที่เป็นอันตรายกับตา ก่อเป็นวัณโรค จนอาจเป็นสาเหตุที่ทำให้เสียชีวิตได้
เอดส์ กับ เอชไอวี ต่างกันอย่างไร

เอดส์ กับ เอชไอวี ต่างกันอย่างไร ?

เอดส์ กับ เอขไอวี มีความแตกต่างกัน เพราะการติดเชื้อเอชไอวี ไม่ใช่โรค แต่เป็นการที่ร่างกายได้รับไวรัสเอชไอวีเข้าไปนั้นจะยังไม่แสดงอาการรุนแรงในระยะแรก ทำให้ผู้ที่ได้รับเชื้อไวรัสเอชไอวีแล้วบางคนอาจจะยังไม่รู้ตัวว่าตัวเองติดเชื้อเอชไอวี ก็ทำให้ไม่ได้รับการรักษา เป็นผลทำให้การติดเชื้อเอชไอวีจากแรกเข้าสู่ระยะที่สองคือระยะเเพร่เชื้อ และเข้าสู่ระยะที่เริ่มแสดงอาการ เช่น เป็นไข้ ท้องร่วง เป็นงูสวัด ถ้าหากยังไม่ได้รับยาต้านไวรัส ปริมาณเชื้อไวรัสในร่างกายก็จะสูงขึ้นจนไปทำลายระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายเรียกว่า ระยะเอดส์ หรือ สรุปง่ายๆเอดส์ คือระยะสุดท้ายของการติดเชื้อเอชไอวีนั่นเอง

การป้องกันเอดส์

เอดส์ ไม่ใช่เรื่องไกลตัวอย่างที่คิด ดังนั้นควรป้องกันโดยเอาใจใส่พฤติกรรมทางเพศของตนให้ปลอดภัยมากขึ้น เช่น สวมถุงยางอนามัยทุกครั้งเมื่อมีเพศสัมพันธ์ ไม่เปลี่ยนคู่นอนบ่อย ๆ หมั่นตรวจเอชไอวีเป็นประจำ รวมทั้งรักษาสุขอนามัยโดยหลีกเลี่ยงการใช้เข็มฉีดยาร่วมกับผู้อื่น

เอดส์รักษาอย่างไร ?

ปัจจุบันยังไม่มียาหรือวิธีการรักษาใดที่จะกำจัดเชื้อเอชไอวีให้หมดไปได้ในร่างกายของคนเรา มีเพียงแต่ยาที่จะช่วยชะลอการพัฒนาของโรค คือ ยาต้านเอชไอวี หรือยาต้านรีโทรไวรัส (Antiretrovirals: ARVs) หากผู้ป่วยได้รับยาตั้งแต่ในระยะเริ่มแรกที่ได้รับเชื้อ ยาจะออกฤทธิ์ควบคุมไม่ให้ไวรัสมีการแพร่กระจายและพัฒนาไปสู่การเจ็บป่วยในขั้นที่รุนแรง

ดูแลตัวเองอย่างไร เมื่อเป็นโรคเอดส์

ดูแลตัวเองอย่างไร เมื่อเป็นโรคเอดส์

  • รับประทานยาต้านไวรัสให้ตรงเวลา
  • ควรพักผ่อนให้เพียงพอ อย่างน้อยวันละ 8 ชั่วโมง
  • รับประทานอาหารที่มีประโยชน์
  • งดสิ่งเสพติดทุกชนิด
  • ออกกำลังกายเป็นประจำเพื่อสุขภาพที่แข็งแรง (แต่ไม่ควรหักโหม)
  • ลดความเครียดโดยการหากิจกรรมที่ชอบทำหรือกิจกรรมที่ผ่อนคลาย
  • ดูแลตัวเองในด้านสุขอนามัยเพื่อไม่ให้เกิดโรคฉวยโอกาสและเพื่อลดโอกาสในการแพร่เชื้อสู่ผู้อื่น

อ่านบทความอื่นๆ เพิ่มเติม

ผู้ป่วยควรรับประทานยาต้านไวรัสอย่างสม่ำเสมอ และตรงเวลา พักผ่อนให้เพียงพอ ออกกำลังกายเป็นประจำ เพราะจะช่วยให้มีสุขภาพดี และมีชีวิตที่ยืนยาวขึ้น